Bu yazımızda geçmişte yaptığımız bir araştırmanın haber metnini yeniden paylaşıyoruz. Geçmişten bugüne olan değişimleri görmenin ilgini çekeceğini düşünüyoruz. Yazının altına yorumlarını bekliyoruz.

Büyük bir salgına yol açan domuz gribi hastalığı konusunda neler biliyoruz? Aldığımız önlemler nelerdir? Türkiye’de domuz gribi vakasına ilişkin yaptığımız kamuoyu araştırmasının sonuçlarını Bugün TV Ana Haber Bülteni’nde paylaştık.

Haberleri görüntülemek için aşağıdaki logolara tıklayabilirsin.

TV’de Ben derim ki…

İnternet’te Ben derim ki…

Kasım 2009 tarihinde benderimki.com online araştırma platformu olarak “Domuz Gribi ve Hepatit B” adı altında kamuoyu araştırması yaptık. Bu kamuoyu araştırması gündemden düşmeyen Domuz Gribi ile bir o kadar öldürücü olan Hepatit B hastalığına ilişkin halkın bilgi düzeyinin ve yaklaşımlarının görülmesini amaçlar. Araştırma 46 ilden 500 kişinin katılımı ile gerçekleştirildi.

Domuz Gribi ve Hepatit B Araştırması

Kasım 2009 tarihinde ‘Domuz Gribi ve Hepatit B’ adı altında bir kamuoyu araştırması yaptık. Ben derim ki… temsilcileri Nedim Barut ve Hülya Örün konuk oldukları Bugün TV ana haber bülteninde sonuçları paylaştı.

Araştırma Hakkında Genel Bilgiler

Bu kamuoyu araştırması, gündemden düşmeyen Domuz Gribi ile bir o kadar öldürücü olan Hepatit B hastalığına ilişkin halkın bilgi düzeyinin ve yaklaşımlarının görülmesini amaçlamaktadır.

Yapılan araştırmaya katılımlar benderimki.com sitesi üzerinde gerçekleşmiştir. Benderimki.com sitesi bir kamuoyu araştırması platformudur. Bu platformda gerçekleştirilen araştırmalara yalnızca sitenin üyeleri katılabilmektedir. Her kişi siteye yalnızca bir defa üye olabilmekte ve araştırmalara da bir defa katılabilmektedir.

Araştırma Kasım 2009 tarihinde, 46 ilden 500 kişinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırma 3 bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler genel sağlık, Domuz Gribi ve Hepatit B bölümleridir.

Genel Sağlık Konusu

Halkımızın genel sağlık konusunda bilgi edindiği kaynakların sıralaması

İnternet (%44) belirgin bir farkla en çok tercih edilen bilgi kaynağıdır.
İkinci sırada doktorlar (%20) ve hemen arkasından TV (%18) gelmektedir.
Resmi sağlık kuruluşları (%6) ile tanıdık kişiler (%6), benzer tercih edilme oranlarına sahipler.
Basılı bilgi kaynakları (kitap %3 ve gazete %2) en az tercih edilmektedir.

Hangi kaynakların otorite olarak kabul edildiği

Araştırmaya katılanların büyük çoğunluğu doktorları (%74) sağlık konusunda en otoriter kaynak olarak görmektedir.
İkinci sırayı alan resmi sağlık kuruluşları (%40), doktorlara göre yaklaşık yarı orana sahiptir.
İnternetin (%15), kitapların (%12) önünde bir sonuçla karşımıza çıkması ilginç bir noktadır.
Araştırmaya katılanlar arasında TV %8 ve gazete %3 oranla bilgi verme konusunda otorite olarak kabul edilirken, tanıdık kişilerin verdiği bilgileri doğru bilgi kaynağı olarak görenler de %4 olarak tespit edilmiştir.

Sağlık konusunda bilinç düzeyi

İnsanların yarısı genel sağlık konuları hakkında bilinçli olduğunu belirtmiştir.
Sağlık konusunda bilinçsiz olduğunu belirtenler (%4) oldukça azınlıktadır.
İnsanların yarıya yakını aktif olarak sağlık bilgilerini arttırdıklarını belirtmiştir.

Önleyici adımların uygulanma düzeyi

Her beş kişiden biri, hastalıkları engellemek için koruyucu önlemleri uygulamıyor.
Her üç kişiden yalnızca biri, önleyici adımlara yüksek derecede önem veriyor.

Düzenli sağlık kontrollerinin yapılması

Her beş kişiden biri sağlık kontrolleri yaptırmıyor.
Düzenli bir şekilde sağlık kontrolleri yaptıranlar (%8) oldukça azınlıkta.

Domuz Gribi Konusu

Domuz Gribinin ne olduğu biliniyor mu?

Domuz gribi hastalığının ne olduğunu bilmediğini belirtenler (%2) oldukça az.
İnsanların yalnızca yarısı bu hastalığı tam olarak bildiklerini belirtmişlerdir.
Hastalığın resmi kaynaklardaki tanımı verilerek kendi bilgileri ile örtüşüp örtüşmediği sorulduğunda, tam olarak bilenlerin oranında artış gözlemlenmektedir. Bu durum, bazı kişilerin bilgi karmaşası yaşadığını göstermektedir.

Gelişmeleri takip etme sıklığı

Domuz gribi ile ilgili gelişmeleri takip etmeyenler (%0,5) çok az.
Sürekli gündemde olan bir hastalık olmasına rağmen, yalnızca her dört kişiden biri günü gününe gelişmeleri takip ediyor.

Takip edilen bilgi kaynakları

Domuz Gribi hakkındaki gelişmeler, genel sağlık konularında belirtilen ve otorite olarak görülen kaynaklardan takip edilmiyor.
İnsanların yarısının, gelişmeleri televizyondan takip ediyor olması, televizyonu belirgin bir şekilde ana iletişim noktası haline getiriyor.
İnternet (%34) de iletişim aracı olarak ön plana çıkmaktadır.

Korunma bilgisi düzeyi

Sürekli gündemde olan bir hastalık olmasına rağmen %2’lik bir kısım, Domuz Gribinden korunmanın yollarını hiç bilmiyor.
İyi düzeyde bilgi sahibi olanlar yaklaşık olarak %60’lık bir kesimi oluşturuyor.

Korunmak için alınan önlemlerin oranları

Antiviral ilaç kullananların oranı %4 civarında. Doktor kontrolünde kullanılması gereken bir ilaç olduğu için daha yüksek bir rakam çıkmaması olumlu.
Domuz Gribi aşısı vurduranlar %3. Yüz maskesi takanlar %8.
Kolayca alınabilecek önlemlere (örneğin ellerin sık sık yıkanması) genel olarak dikkat ediliyor.
%12’lik bir kısım özellikle Domuz Gribinden korunmayı sağlamayan önlemler belirterek, korunma konusunda karmaşa yaşadığını ortaya koymuştur.

Belirtilerin bilinme düzeyi

Toplamda %84’lük bir kısmın belirtilerin birçoğunu veya hepsini bilmesi olumlu bir sonuç.
Daha önce belirtmiş olduğumuz gibi, yine %2’lik bir kesim bilgi sahibi değil.

Olası sonuçların bilinme düzeyi

İnsanların büyük çoğunluğu Domuz Gribine yakalandığında iyileşebileceğini biliyor.
Öte yandan %7’lik bir kesim, bu bilgiden yoksun olarak panik havası yaşıyor olabilir.

Aşının etkisinin bilinme düzeyi

Domuz Gribi aşısının etki düzeyi yalnızca %14’lük bir kesim tarafından biliniyor.

Aşının yan etkileri ve kimlere yapılmaması gerektiği

İnsanların yarısından fazlası aşının olası yan etkilerini bilmiyor.
Yine benzer şekilde insanların yarısından fazlası aşının kimlere yapılmaması gerektiğini bilmiyor.
Domuz Gribi aşısına tepkili yaklaşımın önemli bir nedeni bu olabilir.

Aşı yaptırma oranı

Aşı yaptıranlar (%3) ve yaptırmayı düşünenler (%8) %11 düzeyinde kalıyor.

Aşının etkinlik süresi

Grip aşılarının genel etkinlik süresi olan 1 sene bilindiği takdirde, Domuz Gribi aşısı yaptırmak isteyenlerin oranında (%14) belirgin bir artış gözleniyor.
Domuz Gribi aşısı yaptırmazdım diyenler %50 oranına geriliyor.

Aşıya ücret ödenmesi

Aşı için (75 TL) ücret ödenmesi gerekse, insanların aşı yaptırma konusunda genel olarak fikirleri etkilenmiyor.
Aşı yaptırırım diyenler, bu durumda da aşı yaptırmayı düşünüyorlar.

Hastalıktan etkilenme beklentisi oranları

İnsanların çoğunluğu Domuz Gribinden etkilenebileceğini düşünüyor.
Domuz Gribinden etkilenmeyeceğini düşünenlerin oranının %28 olması dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Salgın bir hastalığa ilişkin insanların önemli bir kesminin bu bakış açısında olması, hastalığa ilişkin gerekli adımları atmalarına engel teşkil edebilir ve salgının seyri açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Domuz Gribi ile ilgili insanların yorumları

Tek bir kaynaktan güvenilir, anlaşılır ve tam bir bilgilendirme yapılmalı
Aşı hakkındaki bilgiler netlik kazanmalı
Panik havası yaratılmamalı
Tüm toplu kullanım alanları daha sık ve iyice dezenfekte edilmeli
Herkesin bilincini artırmaya yönelik bilgilendirme kampanyaları düzenlenmeli
Hastalığın yaygın olduğu yerlerde ücretsiz maske dağıtılmalı
Aşıyı tek çözüm göstermektense, sağlıklı beslenme gibi korunma yolları da ön plana çıkarılmalı
Domuz Gribi vakalarına ilişkin, herkes ücretsiz olarak tüm sağlık hizmetlerinden faydalanmalı
Hastalığına bakılmaksızın tüm hastalar, doktorlar tarafından Domuz Gribi hakkında kısaca bilgilendirilmeli

Hepatit B Konusu

Hepatit B Hastalığı Hakkında Kısa Bilgi

Hepatit B , Hepatit B virüsünün (HBV) meydana getirdiği bir enfeksiyon hastalığıdır. Dünyada en çok görülen enfeksiyon hastalıklarından biri olan Hepatit B, bütün dünyadaki önde gelen dokuzuncu ölüm nedenidir.

Hepatit B, hafif ve belirti vermeyen bir enfeksiyondan, çok daha ağır karaciğer hastalıklarına kadar değişebilen çeşitli sonuçlara neden olabilir. Karaciğer kanseri, dünyada en yaygın kanserlerden biridir.

Araştırmanın yapıldığı tarihteki son verilere göre:

Dünyada 350 milyon uzun süreli taşıyıcı bulunmaktadır.
Bunların %25’i, Hepatit B ya da ilişkili komplikasyonlarına bağlı olarak yaşamını yitirecektir.
Her yıl hepatit B virüsü enfeksiyonundan 1 milyon dolayında insan yaşamını yitirmektedir.
Hepatit B, dünyada 9. ölüm nedenidir.

Hepatit B’nin ne olduğu biliniyor mu?

Halkın çoğunluğu (%65) hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip değil.

Hepatit B’ye ilişkin bilgi edinilen kaynaklar

İnsanların %11’lik kısmı Hepatit B’ye ilişkin bilgi edinmiyor.
İnternet (%40) belirgin bir farkla, Hepatit B’ye ilişkin bilgi edinilen ana kaynaktır.
Bilgi edinilen kaynaklar sıralamasında doktorlar (%24) 2. sırada gelmektedir. Bu sıralamayı resmi sağlık kuruluşları (%12) ve televizyon (%12) izlemektedir.

Hepatit B’den korunma bilgisi düzeyi

Her 4 kişiden 1’i Hepatit B’den korunma yollarını bilmiyor.
Bu konuda iyi bilgi düzeyine sahip kişiler ise halkın sadece 3’te 1’lik kesimini oluşturuyor.

Korunmak için alınan önlemlerin oranları

İnsanların yaklaşık %14’lük kısmı Hepatit B’den korunmak için birşey yapmadığını belirtmiştir.
Yaklaşık %45’lik bir kesimin, özellikle Hepatit B’den korunmayı sağlamayan önlemlerden de bahsetmiş olması, Hepatit B konusunda oldukça bilinçsiz olunduğunu göstermektedir.
İnsanların yaklaşık %40’lık bir kesimi gerekli önlemlere (cinsel temas sırasında korunma, Hepatit B aşısı vurdurma, açık yara varken diğer insanlarla temastan kaçınma gibi) dikkat etmektedir.

Hepatit B başlarda yavaş gelişen bir hastalık olduğu için, belirtilerin bilinmesi ve en başında hızlıca tespit edilmesi önem taşımaktadır. Belirtilerin bilinme düzeyine bakıldığında:

Hepatit B belirtileri verilerek, bu belirtilerin bilinme düzeyi sorulduğunda, insanların %15’i hiçbirini bilmediğini belirtmiştir.
Bu belirtilerin önemli bir kısmını bilenler %40 civarındadır.

Olası sonuçların bilinme düzeyi

Hepatit B hastalığının olası sonuçları arasında, karaciğer kanseri ve hatta kişinin hayatını kaybetmesi olduğunu bilmeyenler %40 civarındadır.

İnsanların Hepatit B aşısına yaklaşımı Aşının etkisinin bilinme düzeyi

İnsanların yalnızca %30’u aşının etki düzeyini bildiklerini belirtmişlerdir. Bu oran hayat boyu koruyucu özelliğe sahip ve öldürücü bir hastalığa ilişkin bir aşı için oldukça düşüktür.

Aşının yan etkileri

İnsanların yalnızca %10’luk bir kısmı aşının yan etkilerini bildiğini belirtmiştir.

Aşı yaptırma oranı

%60’lık kısım aşı yaptırmadığını belirtmiştir. Aşı ile, öldürücü bir hastalığa karşı ömür boyu korunmak mümkün olduğu bir durumda, bu oran oldukça yüksektir.

Aşının etkinlik süresi

Aşı yaptırmış kişilerin oranı %35.
Hepatit B aşısının ömür boyu koruduğu bilgisi kişilerle paylaşılınca, aşıyı yaptırırdım diyenlerin oranı %85 olarak çıkmaktadır.

Aşıya ücret ödenmesi

Hepatit B aşısının araştırma yapıldığı tarihteki en düşük ücreti kişilerle paylaşıldığında, aşı yaptırırım diyenlerin oranında %6’lık bir düşüş görülmektedir. Fikrini değiştirenlerin bir yarısı aşıyı yaptırmam derken, diğer yarısı emin olmadığını belirtmiştir.

Hastalıktan etkilenme beklentisi oranları

İnsanların %40’ı Hepatit B’den etkileneceğini düşünmüyor. Fakat %35’lik aşı yaptırma düzeyi, bu sonucu makul kılmaktadır.

Hepatit B hakkında insanların yorumları

Resmi sağlık kurumları tarafından daha sık ve yaygın bilgilendirme yapılmalı
Halkı bilinçlendirmeye yönelik bilgilendirici kampanyalar düzenlenmeli
İnsanlar Hepatit B aşısı olmaya teşvik edilmeli
Aşı, sağlık sigortası kapsamında olmalı veya daha ucuz olmalı
Yazılı ve görsel yayın tarafından bilgilendirici programlar yapılmalı
Hepatit B için toplu aşı projeleri düzenlenmeli

Domuz Gribi ve Hepatit B’nin karşılaştırmalı sonuçları ve çıkarımlar

Domuz Gribi:

Kolayca yayılan Domuz Gribi hastalığının şu an gündemin önemli konularından birisi olması normaldir.
Fakat, halkın bilgilendirilmesi, tek ve sağlık konusunda otoriter bir kaynaktan yapılmadığı için olumsuz sonuçlarla karşılaşılmaktadır.
Ayrıca Domuz Gribi aşısına ilişkin çelişkili birçok bilginin olması insanlarda aşıya karşı tepki oluşturmaktadır.
Sonuç olarak da, halkın sağlığını korumasına yönelik bilgiler sağlamaya odaklanmaktansa, Domuz Gribi genellikle olumsuz yönleri ile ele alınmakta ve panik havası yaratılmaktadır.

Hepatit B:

Araştırmanın yapıldığı tarihteki bilgilere bakıldığında, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi nüfusunun %15`i hastalığı taşımaktadır. Bu rakamın %25`i ise kronik hepatit hastalığına, 4`te biri de siroz ve bu zeminde gelişen kansere yakalanmaktadır.
Hepatit B’ye ilişkin kapsamlı herhangi bir bilgilendirme kampanyası yapılmamaktadır.
Hepatit B’ye ilişkin durum bu kadar vahimken ve aşı ile kesin çözüm mümkünken, yetişkin insanların aşılanmasının sağlanmaması ciddi bir eksikliktir.
Bu nedenle, Hepatit B’nin de gündeme getirilmesi, bilgilendirici çalışmaların yapılması ve gerekli kişilerin aşılanması büyük önem ve aciliyet taşımaktadır.

Bizi daha yakından takip etmek için:

Ben derim ki…